REGELS VOOR DRONES

Er zijn diverse instanties die regels bedenken voor drones. Voor ieder type drone zijn andere regels en uitzonderingen van toepassing. De regels zijn vaak plaats/land gebonden. Op HobbyPiloot.NL vind je de wetten en de regels die relevant zijn voor het recreatief vliegen met drones.

Het vliegen met Drones valt onder verschillende wetten/regels

De wetten/regels die op/voor de grond gelden, gelden wettelijk niet voor de lucht erboven en v.v.. Voor het vliegen in de lucht geldt de wet luchtvaart. Als je vanuit de lucht opnames maakt van wat er op de grond gebeurd, dan valt dit onder de grondwettelijke recht op privacy (artikel 10). Als je die opnames op wil slaan dan komt de uitvoeringswet algemene verordening gegevensbescherming (AVG) ook om de hoek. Als je vanuit de lucht de natuur op de grond verstoort, dan valt dat onder wet natuurbeheer. Als je opstijgt/land dan doe je dat van de grond of van het water. Er zijn individuele N2000 beheerplannen gemaakt voor sommige van de 200+ Nederlandse N2000 natuurgebieden en in die plannen kunnen specifieke regels staan voor het vliegen met drones in/boven dat betreffende N2000 gebied. Voor het vliegen met modelvliegtuigen (incl. drones) boven daarvoor aangewezen gebieden geld nog steeds de regeling modelvliegen.

In 2019 heeft EASA de leden van de Europese Unie bindende richtlijnen voor de huidige EU wetgeving voor het vliegen met drones voorgesteld. De leden van de EU mochten hier en daar lokale spelregels aan toevoegen en sinds 2020 gelden er binnen de EU nagenoeg dezelfde spelregels voor het vliegen met drones. De bestaande locale wetgeving/regels over privacy en natuur bleven van toepassing. Binnen de EU spelegels wordt onderscheid gemaakt tussen drone vluchten in de “Open”, “Specifieke” of “Gecertificieerde” categorie. De EU spelregels die door EASA zijn gedefinieerd gelden in de EU, maar bijv. niet in de UK, in Afrika en/of Amerika. De nieuwe EU spelregels worden trapsgewijs ingevoerd.

De regels die voor het vliegen met een drone gelden zijn dus afhankelijk waarmee je vliegt, onder welk veiligheids regime je vliegt, waar je met de drone vliegt/opstijgt, wie er met de drone vliegt en wanneer je vliegt.

De “Open” Categorie

Vluchten met een laag risico mogen -zonder goedkeuring vooraf- worden uitgevoerd in de “Open” categorie waarin operationele beperkingen gelden.

Het overgrootte deel van de Hobby piloten zullen binnen de Open Categorie gaan vliegen met hun drone omdat voor vluchten in de open categorie per vlucht geen goedkeuring/vergunning aangevraagd/betaald hoeft te worden. Alleen vluchten met een relatief laag risico mogen binnen de open categorie worden uitgevoerd. EASA heeft de Open Categorie opgedeeld in 3 subcategorieen te weten A1, A2 en A3:

A1 Subcategorie:

Bedoeld voor alle drones van minder dan 250 gram (zoals een DJI Mini, niet zijnde een speelgoed drone) en drones met een C1 certificering (zoals een DJI Mavic 3).

A1 Drone vluchten zijn toegestaan boven “Urban areas” waarbij echter niet boven bijeenkomsten van mensen gevlogen mag worden.

C0 drones en/of drones minder dan 250 gram mogen boven betrokken of niet-betrokken mensen gevlogen worden.

Bij C1 drones moeten vermeden om boven betrokken of niet-betrokken mensen te vliegen. Als er toch boven mensen gevlogen wordt moet er z.s.m. uitgeweken worden.

A2 Subcategorie

Bedoeld voor drones tussen de 0.9 en 4 kg. die een C2 Certificering hebben.

A2 Drone vluchten zijn toegestaan binnen “Urban areas” waarbij ten minste 30 meter afstand tot mensen gehouden wordt en niet boven bijeenkomsten van mensen gevlogen wordt.

Op dit moment zijn er nog geen drones gecertificeerd in de C2 categorie.

Vluchten met legacy drones tussen 0.25 kg. en 4 kg. vallen -zolang de drone niet C1/C2 is gecertificeerd – in de A3 subcategorie en mogen dus niet binnen “Urban areas” vliegen

A3 Subcategorie

Bedoeld voor drones tussen de 4 en 25 kg die een C4 Certiciering hebben. Ook bedoeld voor alle legacy drones die zwaarder dan 250 gram zijn en die (nog) niet CE gecertifieeerd zijn.

A3 Drone vlucht zijn niet toegestaan binnen “Urban Areas”.

Vluchten in de open A3 categorie worden verricht op een veilige horizontale afstand van minstens 150 meter van woon, handels-, industrie- of recreatiezones, waarbij ten minste 30 meter afstand tot betrokken of niet-betrokken mensen gehouden wordt en ook niet boven bijeenkomsten van mensen gevlogen wordt

Met de komst van de Cx certificering worden ook eisen aan de diverse Cx drones gesteld. Vanaf 1 januari 2024 gelden in de EU o.a. de volgende generieke eisen voor vluchten in de open categorie met C1-, C2- of C3- gecertificeerde drones die zwaarder wegen dan 250 gram.

  • Een gecertificeerde drone moet in de EU aan alle eisen voldoen die in de EU gelden voor drones in die Cx klasse.
    Zo moet een Cx gecertficiereer drone zich in de EU huden aan de max zendvermorgens die die in de EU gelden.
  • Het nummer/ID van de drone exploitant moet beschikbaar zijn voor identificatie op afstand (bijv. door authoriteiten)
  • De drone moet geobewust zijn waardoor de drone -technisch gezien- echt niet kan vliegen op plekken waar dat -op dat moment- niet mag.
  • De drone/controller moet voorzien zijn van de laatste firmware/software en van goedgekeurde/gestandariseerde kaarten (incl. no-fly zones).

nb. de huidige no-fly zones die nu worden gebruikt in de DJI drones, zijn een stuk minder strict als de officiele no-fly zones zoals op godrone.nl worden getoond. Het is nog niet duidelijk of de DJI no-fly zones per 1-1-2022 stricter gaan worden of dat de godrone.nl no-fly zones per 1-1-2022 minder strict gaan worden. Zo zal er nog een heftige discussie plaats moeten vinden of/waneer je nou wel of niet boven (welk deel van welk) Natura 2000gebied mag vliegen (en wie dat -op basis van welke regels- bepaald), hetgeen op dit moment onduidelijk is.

A1 Regels voor C0 drones en drones met een gewicht <250 gram :

WAT MOET EERST?

  • Jezelf -als drone exploitant- registreren bij RDW, 23€ eenmalig
  • RDW nummer zichtbaar op de drone aanbrengen
  • De Drone handleiding van DJI goed/volledig lezen

WAT MAG DAARNA?

  • Vliegen conform de spelregels voor de Open A1 subcategorie
  • Beeld opnames vanuit de lucht maken in NL
  • Zonder vliegbewijs met een DJI Mini/C0 drone vliegen in NL
  • Tot 120 meter hoogte (vanaf de grond) vliegen
  • Net zo ver weg vliegen als je wilt, zolang de piloot of waarnemer de drone (zonder hulpmiddelen, met het blote oog) kan zien.
  • Met een snelheid van max. 68 km/uur vliegen
  • Boven (wegen bij/om) huizen/bebouwing vliegen
  • Boven betrokken en niet-betrokken mensen vliegen
  • RDW Exploitant nummer jaarlijks verlengen (à 13€/jaar)
  • Gezond verstand blijven gebruiken.

nb. genoemde prijzen zijn die van Aug. 2022

WAT HOEFT NIET?

  • Je drone -als vliegtuig- te laten registreren bij ILENT
  • Je speciaal (WA) verzekeren voor schade a.g.v./met drone (zou wel even controleren of jouw WA drone schade dekt)

WAT MAG NIET (OP LASTE VAN EEN BOETE)

  • In no-fly zones vliegen (meestal: de rode gebieden op godrone.nl)
  • In het donker met een drone vliegen
  • Gevaarlijke stoffen vervoeren
  • Dingen uit de drone (laten) werpen/vallen
  • Inbreuk doen op de privacy van anderen
  • Natuur beschadigen en/of deze ernstig verstoren
  • Een kind (< 16 jaar) zonder waarnemer laten vliegen
  • Boven bijeenkomsten van mensen (menigtes) vliegen
  • Dichterbij dan 25 meter vanaf spoorwegen vliegen
  • Dichterbij dan 50 meter vanaf snel/autowegen (> 80 km/u) vliegen
  • In de buurt vliegen van hulpverleners, helikopters en vliegtuigen

A1 Regels voor C1 drones met een gewicht tussen 250 en 900 gram:

WAT MOET EERST?

  • Jezelf -als drone exploitant- registreren bij RDW, 23€ eenmalig
  • RDW nummer zichtbaar op de drone aanbrengen
  • A1/A3 Vliegbewijs halen bij een geregistreerde vliegschool,199€ eenmalig

WAT MAG DAARNA?

  • Vliegen conform de spelregels voor de Open A1 subcategorie
  • Beeld opnames vanuit de lucht maken in NL
  • Tot 120 meter hoogte (vanaf de grond) vliegen
  • Net zo ver weg vliegen als je wilt, zolang de piloot of waarnemer de drone (zonder hulpmiddelen, met het blote oog) kan zien.
  • Met een snelheid van max. 68 km/uur vliegen
  • Boven (wegen bij/om) huizen/bebouwing vliegen
  • RDW Exploitant nummer jaarlijks verlengen (à 13€/jaar)
  • A1/A3 Vliegbewjs iedere vijf jaar verlengen (à 10€/verleniging)
  • Gezond verstand blijven gebruiken.

nb. genoemde prijzen zijn die van Aug. 2022

WAT HOEFT NIET?

  • Je drone -als vliegtuig- te laten registreren bij ILENT
  • Je speciaal (WA) verzekeren voor schade a.g.v./met drone (zou wel even controleren of jouw WA drone schade dekt)

WAT MAG NIET (OP LASTE VAN EEN BOETE)

  • In no-fly zones vliegen (meestal: de rode gebieden op godrone.nl)
  • In het donker met een drone vliegen
  • Gevaarlijke stoffen vervoeren
  • Dingen uit de drone (laten) werpen/vallen
  • Inbreuk doen op de privacy van anderen
  • Natuur beschadigen en/of deze ernstig verstoren
  • Een kind (< 16 jaar) zonder waarnemer laten vliegen
  • Boven bijeenkomsten van mensen (menigtes) vliegen
  • Dichterbij dan 25 meter vanaf spoorwegen vliegen
  • Dichterbij dan 50 meter vanaf snel/autowegen (> 80 km/u) vliegen
  • In de buurt vliegen van hulpverleners, helikopters en vliegtuigen

A2 Regels voor C2 drones met een gewicht tussen 0,9 en 4 kilogram:

WAT MOET EERST?

WAT MAG DAARNA?

  • Vliegen conform de spelregels voor de Open A2 subcategorie
  • Beeld opnames vanuit de lucht maken in NL
  • Tot 120 meter hoogte (vanaf de grond) vliegen
  • Net zo ver weg vliegen als je wilt, zolang de piloot of waarnemer de drone (zonder hulpmiddelen, met het blote oog) kan zien.
  • Met een snelheid van max. 68 km/uur vliegen
  • Boven (wegen bij/om) huizen/bebouwing vliegen
  • RDW Exploitant nummer jaarlijks verlengen (à 13€/jaar)
  • A1/A3 Vliegbewjs iedere vijf jaar verlengen (à 10€/verleniging)
  • A2 Vliegbewjs iedere vijf jaar verlengen (à 10€/verleniging)
  • Gezond verstand blijven gebruiken.
  • nb. genoemde prijzen zijn die van Aug. 2022

WAT HOEFT NIET?

  • Je drone -als vliegtuig- te laten registreren bij ILENT
  • Je speciaal (WA) verzekeren voor schade a.g.v./met drone (zou wel even controleren of jouw WA drone schade dekt)

WAT MAG NIET (OP LASTE VAN EEN BOETE)

  • In no-fly zones vliegen (meestal: de rode gebieden op godrone.nl)
  • In het donker met een drone vliegen
  • Gevaarlijke stoffen vervoeren
  • Dingen uit de drone (laten) werpen/vallen
  • Inbreuk doen op de privacy van anderen
  • Natuur beschadigen en/of deze ernstig verstoren
  • Een kind (< 16 jaar) zonder waarnemer laten vliegen
  • Boven bijeenkomsten van mensen (menigtes) vliegen
  • Dichterbij dan 30 meter vanaf mensen vliegen
  • Dichterbij dan 25 meter vanaf spoorwegen vliegen
  • Dichterbij dan 50 meter vanaf snel/autowegen (> 80 km/u) vliegen
  • In de buurt vliegen van hulpverleners, helikopters en vliegtuigen

nb. voor vluchten met een C2 drone binnen specific en/of gecertificeerde categorie, mag je wel dichter bij dan 30 meter vanaf mensen vliegen, maar dan gelden ook andere aanvullende eisen en maatregelen.

A3 Regels voor C3/C4 drones met een gewicht tussen 4 en 25 kilogram en voor nog-niet-gecertificieerde legacy drones met een gewicht boven de 250 gram.

 

Vluchten in de open A3 categorie mogen niet binnen urban areas en moeten worden verricht op een veilige horizontale afstand van minstens 150 meter van woon, handels-, industrie- of recreatiezones, waarbij ten minste 30 meter afstand tot betrokken of niet-betrokken mensen gehouden wordt (ten minste 5 meter in de lage-sneheids modus) en waarbij ook niet boven bijeenkomsten van mensen gevlogen wordt. M.u.v. van deze A3 regels, gelden de regels zoals voor vluchten in de A2 subcategorie. Deze minimale veilige afstand t.o.v. beschreven bebouwing geld alleen voor vluchten binnen de Open A3 subcategorie.

Vluchten met drones die meer dan 250 gram wegen (bijv. DJI Phantom 4, DJI Inspire) die dan nog niet Cx gecertificeerd zijn, vallen vanaf 1 januari 2024 automatisch in de A3 subcategorie. De legacy drones moeten dan in de A3 open category een flinke afstand tot bebouwing/etc en mensen houden. Wanneer deze drones geplande vluchten uitvoreren in de “Specifieke” of “Gecertificieerde” categorie, dan gelden compleet andere eisen en regels.

Tussen nu en eind 2023, zal het mogelijk zijn om een beperkt aantal nu nog verkrijgbare legacy drones (zoals de DJI Mavic 3) met terugwerkende kracht te certificieren.

“Specifiek” &

“Gecertificieerd”

Vluchten met een hoog/hoger veiligheidsrisico moeten – met goedkeuring vooraf- worden uitgevoerd in de “Specifieke” of “Gecertificieerde” categorie.

“Specifieke” Categorie
(gemiddeld risico)

Als je met een drone van meer dan 250 gram boven “urban areas” wilt vliegen of als je met de drone max. 2 km. wilt vliegen waarbij je de drone niet meer met het oog kan zien/volgen, dan kan je daarvoor een vergunning aan vragen bij de authoriteiten.

Als je eenmalig of vaker binnen een Controlled Air Space (bijv. in de buitenring rond een vliegveld) wilt vliegen dan valt dat in NL binnen de “specifieke”categorie en daar kan je een vergunning voor aanvragen.

Zo’n vergunning krijg je echter niet zo maar. Zowel aan de drone als aan de piloot worden strikte eisen opgelegd. Als je bijv. rond schiphol wilt vliegen moet je -net als met een boeing 747- in continu contact met de luchtsverkeersleiding staan.

“Gecertificieerde” categorie
(Hoog Risico)

Wanneer de drone exploitant en zijn drone daarvoor zijn gecertificeerd, mag de piloot vluchten uitvoeren binnen de gecertificeerde categorie. Dit zijn vluchten met een erg hoog risico, waarbij je kan je denken aan:

  • vluchten boven bijeenkomsten (menigtes) van mensen
  • vluchten waarbij mensen vervoerd worden (w.o. lucht taxi)
  • vluchten waarbij pakketten worden vervoerd
  • vluchten waarbij gevaarlijke goederen vervoerd worden.
  • vluchten met drones die zwaarder dan 25 kg wegen.

 

In de media zie je regelmatig drone opnames waarvan je kunt denken “dat mag daar toch helemaal niet?”. Daar kan je gelijk in hebben maar er kan ook toesteming en/of vergunning zijn verleend voor een vlucht op/boven een uitzonderlijke plaats. Men kan een tijdelijk vliegverbod voor een afgebakend gebied hebben uitgevaardigd zodat een drone daar veilig een inspectie kan uitvoeren.

De vluchten die niet binnen de open categorie vallen moeten in een operationeel handboek beschreven zijn of per vlucht vooraf uitgeschreven worden. tijdens de vlucht mag niet afgeweken worden van hetgeen beschreven en goedgekeurd is. Het kan een eenmalige vlucht of een terugkerend soort vlucht zijn, waarbij de voorzorgsmaatregelen, de vereisten, risco analyses en de taken/rollen tot in de puntjes zijn gedetaileerd.

De kosten voor het mogen uitvoeren van dergelijke vluchten kunnen makkelijk oplopen tot 20 duizend euro eenmalig en -voor extreem soorten vluchten- hoger. Jaarlijks zijn er terugkerende kosten o.a. voor drone keuringen en operational reviews. De opleidingen zijn niet simpel en de voorbereidingen per vlucht zijn tijdrovend. De authoriteiten die de vergunningen verstrekken, de opleidngen geven en keuringen doen, gaan er over het algemeen van uit dat de piloot bij een drone firma betrokken is. In Nederland zijn twee honderd firma’s zijn die deze vluchten uitvoeren. Er zijn heel weinig hobbyplioten die Specieke of Gecertificieerde vluchten legaal uitvoeren. Er zijn zat hobbyisten die regelmatig illegale vluchten uitvoeren.